.در تعاریف حقوق مدنی اموال را به دو دسته‌ی کلی منقول وغیرمنقول می‌دانند. اگرچه که اموال تقسیم‌بندی‌های مختلفی دارند. اما در این نوشتار سعی داریم به اقسام مال منقول و غیر منقول بپردازیم. اموال جمع مال است و چیزی را مال می‌دانند که مفید باشد و برای فرد نیاز مادی یا معنوی را بر‌آورده سازد یا به بیان دیگر ارزش اقتصادی در پی داشته باشد و قابل تبدیل یا تقویم به پول باشد. انواع اموال منقول و غیر منقول متعدد است و اموال و دارایی و اِشراف و تسلط بر حوزه تملک، خرید و فروش آن برای افراد اهمیت بالایی دارد. لذا با اسناد رسمی ۶۶۲ همراه باشید.
تعریف مال منقول و غیر منقول
منقول از ریشه نَقْل است و به معنای آنچه که قابل جابه‌جایی باشد. و برای آنکه بدانیم مال منقول چیست باید بدانیم منقول اصطلاحا به آن دسته از دارایی‌های افراد اشاره دارد که افراد می‌توانند همراه خود انتقال دهند و جابه‌جا کنند. اساسا فرق اموال منقول و غیر منقول بر پایه‌ی همین قابلیت انتقال است. برای مثال خودرو، تلفن همراه، طلا و… نمونه‌هایی از اموال منقول هستند. حال اموال منقول را نیز در دو دسته‌بندی کلی می‌دانند، اموال منقول ذاتی و اموال در حکم منقول.
منقول ذاتی
چنانچه دارایی یا مال فرد ملموس باشد و به سادگی قابل حمل و جابه‌جایی باشد همانند خودرو، طلا، لپ‌تاپ، کتاب و هر چیز مشابه دیگر آن را مال منقول ذاتی می‌نامند.
اموال در حکم منقول: برخی اموال به طور مشهود قابل لمس نیستند اما در حکم اموال منقول محسوب شده شامل حقوق و منافعی هستند که موضوع آن منقول است.
مانند :
- حق اختراع
- حق تالیف
- حقوق افراد در زمینه‌ی سهام شرکت‌های تجاری
- حقوقی که به وجه نقد یا اشیاء و اموال منقول مربوط باشد (مانند وثیقه)
- حق انتفاعی یا بهره‌برداری که به اموال منقول مربوط باشد
- صلاحیت محاکم کلیه دیون را در ماده‌ی ۲۰ قانون مدنی حکم منقول می‌داند
غیر منقول اما با توجه به تفاسیر بالا غیرقابل حمل تلقی میشود و قانون‌گذار از این حیث که نتوان مالی را از جایی به جای دیگر برد آن را غیر منقول می‌خواند. اموال غیر منقول نیز انواع مختلف دارند.
برای اطلاع از قرارداد پیش فروش اپارتمان کلیک کنید.
همچنین میتوانید تحلیلی بر قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول را مطالعه نمایید.
اموال غیر منقول ذاتی
که به لحاظ نوعشان قابل حمل نیستند همانند زمین، خانه، معدن
غیر منقول تبعی بواسطه‌ی دخالت انسان: که جابه‌جایی آنها سبب خرابی و آسیب آنهاست. مثل پنجره‌ای که نصب میشود و یا لوله‌ای که در لوله‌کشی ساختمان به کار می‌رود.
اموال در حکم غیر منقول
قانون‌گذار گاه به دلیل ملاحظات و صلاح‌اندیشی برخی اموال منقول را در حکم اموال غیر منقول می‌داند. مانند اموالی که به زراعت اختصاص دارد. ماده ۱۷ قانون مدنی دو شرط را برای این حکم لازم می‌داند:
- ذاتا منقول باشد؛
- صاحب آن باید از آن وسیله برای زراعت یا آبیاری استفاده کند؛ برای مثال تراکتوری که برای هموار کردن زمین کشاورزی به کار می‌رود مشمول حکم غیر منقول نمی‌شود؛
غیر منقول تبعی: قانون‌گذار در ماده‌ی ۱۸ قانون مدنی برخی اموال را به تبعیت از اموال غیرمنقول، غیر منقول می‌داند و در دو دسته ذکر کرده است:
- حق انتفاع و بهره‌بری از اشیاء غیرمنقول مانند حق عمری و سکنی
- حق ارتفاق نسبت به ملک دیگری مانند حق عبور و حق مجری
حال که دانستیم تفاوت اموال منقول و غیر منقول چیست. باید بدانیم احکام این اموال متفاوت است که عدم آگاهی از آنها می‌توانند برای مالکین این اموال مشکل‌ساز شود.
اگر به این مطلب علاقه مند هستید ، مطلب مبایعه نامه چیست را از دست ندهید.
وکالت در فروش مال غیر منقول چگونه است؟
گاهی به دلایل متفاوت منجله عدم دسترسی به مدارک و یا تعجیل در کار انتقال سند اموال غیر منقول به نام خریدار امکان‌پذیر نیست در چنین شرایطی مالک می‌تواند در ضمن یک وکالت‌نامه اختیارات خود را به دیگری نیابت دهد . در واقع شخص مالک با اعطای وکالت‌نامه به شخص خریدار فرآیند انتقال سند را به زمان بهتر و مناسب‌تری موکول می‌کند که می‌تواند روند انتقال سند را سرعت ببخشد.
در اینگونه موارد به دلایلی متفاوت از جمله سفرمیتوان مورد معامله را وکالت فروش داد و یا برای انجام مقدمات و اخذ استعلام وکالت کاری به خریدار و یا شخص امین داد
باید بدانیم صرف داشتن وکالت فروش دلیل بر مالکیت وکیل نخواهد بود. حتی اگر این وکالت بلاعزل باشد
برای پیشبرد اهداف ساخت و ساز گاهی مشارکت بهترین راه چاره است، قرارداد مشارکت در ساخت اطلاعات خوبی در این زمینه در اختیار شما قرار می‌دهد.
توقیف مال منقول و غیر منقول به چه نحو است؟
گاهی به سبب تشخیص دادگاه، اموال محکوم علیه، دستور توقیف دریافت می‌کند و اموال و دارایی او بازداشت می‌گردد. بدین منظور که از انتقال اموال تا زمان صدور حکم جلوگیری به عمل آید. بر طبق قانون توقیف اموال منقول با اموال غیر منقول متفاوت است. برای مثال یک خودرو در هنگام توقیف به پارکینگ منتقل میشود و قبض به متصرف آن تحویل می‌گردد اما توقیف اموال غیر منقول با ریختن سرب یا قیطان گداخته در روزنه درب ورودی، نوار کشی دور ملک و یا دیگر روش‌ها انجام می‌گیرد.
نتیجه‌گیری
هر دارایی ارزشمندی که در اختیار ماست و قابل تبدیل و تقویم به پول است از جمله‌ی اموال ما محسوب میشود و از آثار تقسیم مال منقول و غیر منقول منتفع میشود. از آنجا که گاهی بر اثر شکایت دعاوی پای تخصیص یا تقسیم اموال به میان می‌آید و ممکن است دادگاه حکم به دریافت لیست اموال منقول و غیر منقول دهد، لازم است هر فرد صاحب مالکیت به موازین حقوقی حیطه اموال منقول و غیر منقول آگاه باشد چرا که در برخی موارد دیده شده که شخص مالک به دلیل تصرق مالش توسط غیر، ملزم میشود نمونه دادخواست تصرف عدوانی اموال منقول را به اجرا بگذارد.
در زمینه تنظیم سند پیش فروش آپارتمان ممکن است سوالاتی مطرح باشد، برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مقاله‌ی سند رسمی پیش فروش آپارتمان مراجعه کنید.
یا اینکه لازم است افراد به این مضمون از قانون مرور زمان مال منقول و غیر منقول مصوب دوم مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی آگاه باشند. که در ماده‌ی دوم اینطور آمده که: «دعاوی اعم از اینکه راجع به دیون یا به اموال منقول و غیر منقول باشد به استثناء دعوای مالکیت و وقفیت نسبت به مال غیرمنقول مدت مرور زمان ده سال است». و یا در ماده سوم قید شده که مدت مرور زمان از روزی که صاحب مال یا صاحب حق یا دائن مستحق مطالبه می‌گردد. شروع میشود، به این معنا که پس از انقضای این مدت، تعقیب فرد و مسئله قانونی او موقوف می‌گردد.
سوالات متداول
املاک غیر منقول چیست؟
از آنجا که املاک قابل جابه‌جایی نیستند غیر منقول محسوب می‌شوند؛
تفاوت مال منقول و غیر منقول چیست؟
فرق مال منقول و غیر منقول عمدتا در قابلیت جابه‌جایی است. ولی با این گاهی مصلحت محاکم تعیین می‌کند که مال منقول در حکم مال غیر منقول برشمرده شود.
منظور از عین چیست و ایا در این تقسیم قرار دارد؟
عین در اصطلاح به مالی گفته میشود که در خارج از ذهن وجود دارد خواه منقول باشد یا غیر منقول
جزییات یک مصوبه جدید و مهم ثبتی؛ اصولاً نقل و انتقالات اموال غیرمنقول باید در سامانه ثبت الکترونیک اسناد به ثبت برسند / اعمال حقوقی ثبت نشده راجع به اموال غیرمنقول در محاکم و ادارات قابل استماع نخواهند بود کشاورز معاون سازمان ثبت: دومین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۵ آذرماه جاری برگزار شد و طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول مورد بررسی قرار گرفت و ماده یک این طرح مورد تصویب اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفت. بر اساس ماده یک این طرح مقرر شد؛ یک سال پس از راه اندازی رسمی سامانه موضوع ماده ۱۰ این قانون هر عمل حقوقی اعم از عقد و ایقاع که موضوع یا نتیجه آن انتقال مالکیت عین یا انتقال حق انتفاع اعم از عمری و رقبی برای مدت بیش از دو سال یا انتقال حق ارتفاق اموال غیرمنقول و وقف و عقد رهن و همچنین عقود مفید منافع اموال مذکور برای بیش از دو سال اجاره به شرط تملیک و هر نوع پیش فروش ساختمان اعم از اینکه به صورت سهمی از کل عرصه و یا اعیان باشد و تعهد به انجام کلیه اعمال حقوقی باید در سامانه ثبت الکترونیک اسناد به ثبت برسد. دعاوی راجع به اعمال حقوقی مذکور که ثبت نشده باشد ادله‌ای راجع به آنها در بخشی که مفید موارد مذکور است نزد مراجع قضایی، شبه قضایی و داوری قابل استماع نیست و فاقد اعتبار است جز دعاوی استرداد عوضین، هیچ شکایت کیفری و یا دعاوی حقوقی یا تقاضا در خصوص آن عمل حقوقی و اسناد مربوط به آن در بخشی که مفید موارد مذکور است، از قبیل شکایت انتقال مال غیر، دعوای اثبات یا تنفیذ معامله ابطال سند رسمی مالکیت، الزام به تنظیم سند رسمی، خلع ید، تخلیه ید و الزام به اجرای تعهدات مندرج در آن در مراجع مذکور مسموع نیست و همچنین اسناد ثبت نشده راجع به اعمال حقوقی مذکور در هیچ یک از دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه پذیرفته نمی‌شود و در مراجع قضایی و اداری مذکور فقط شخصی مالک ملک شناخته میشود که در دفتر املاک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که از این پس در این قانون سازمان نامیده می شود ملک به نام او به ثبت رسیده یا از مالک رسمی به ارث برده باشد. بنابراین با تصویب این ماده بعد از لازم‌الاجرا شدن این طرح و یک سال پس از ایجاد سامانه‌ای که سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ایجاد خواهد کرد هرگونه نقل و انتقال اموال غیرمنقول به شرح فوق باید در سامانه ثبت الکترونیک اسناد به ثبت برسد و اگر به ثبت نرسد دعاوی راجع به اینگونه اعمال حقوقی در محاکم قابل استماع نخواهد بود و در هیچ یک از ادارات و دستگاه‌ها پذیرفته نخواهد شد. ضمن اینکه سایر مواد این طرح در جلسات آتی مجمع مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت. بعد از تصویب طرح مشاورین املاک در این حوزه قرارداد عادی را تنظیم نخواهند کرد و با دسترسی که از سامانه ثبت الکترونیک به آنها داده خواهد شد برای تنظیم سند به دفاتر اسناد رسمی ارسال می‌کنند. همچنین در این طرح دیده شده است که موانعی که برای صدور اسناد مالکیت وجود دارد برطرف شود و باقیمانده املاکی که تاکنون سند مالکیت بر آنها صادر نشده است اسناد مالکیت آنها صادر شود. جای نگرانی برای مردم نخواهد بود، در این طرح فرصت‌های کافی و لازم که مردم بتوانند اسناد عادی خودشان را که در گذشته تنظیم کرده‌اند به اسناد رسمی تبدیل بکنند و اسناد مالکیت برای آن دریافت بکنند یا از طریق مراجع قضایی نسبت به تعیین و تکلیف نمایند دیده شده است. با سامانه‌ای که ایجاد خواهد شد ظرف دو سال ادعای خودشان را در این سامانه ثبت نمایند و ظرف دو سال بعد تعیین و تکلیف شود.
منبع: تسنیم
